Serwis prasowy
+
Serwis prasowy 4/2022Bieżący Serwis Prasowy prezentuje czasopisma o tematyce historycznej dostępne w Bibliotece Pedagogicznej w Ostrołęce. W ofercie Biblioteki czytelnicy znajdą czasopisma historyczne metodyczne, naukowe oraz popularnonaukowe.
Miesięcznik „Mówią Wieki” prenumerowany jest do wielu lat. Obecnie dostępny jest zasób od 1958 r. W numerze 12/2022 tematem przewodnim są starożytności egipskie.
Małgorzata Korzeniowska w rozmowie z Dariuszem Milewskim i Tomaszem Bohunem opisała początki zbiorów egipskich w Muzeum Narodowym w Warszawie1. Zbiory Uniwersytetu Warszawskiego, które przekazano w depozyt Muzeum Narodowemu w latach 1917-1919 dały początek kolekcji. Obecnie kolekcja sztuki starożytnego Egiptu liczy 6 tys. obiektów.
Przemysław Nowogórski w swoim artykule zaznajomił czytelników z początkami polskiej archeologii śródziemnomorskiej2. Rok 1937 uznawany jest za jej początek, a prof. Kazimierz Michałowski za twórcę. Polska archeologia śródziemnomorska narodziła się w Edfu, niewielkim mieście leżącym w południowym Egipcie. To tu prof. Michałowski był kierownikiem badań francusko-polskiej kampanii wykopaliskowej w latach 1938-1939.
Egipskim hieroglifom poświęcił swój artykuł Andrzej Ćwiek3. Sztuka czytania i pisania była dostępna głównie dla wybranych: kapłanów, dostojników, urzędników. Istniały co prawda szkoły elementarne umożliwiające dzieciom z nizin społecznych awans. Młody człowiek, który był w stania nauczyć się hieroglifów, miał szansę na pracę w administracji państwowej. Po upadku egipskiej cywilizacji pismo hieroglificzne zostało zapomniane. Dopiero na początku XIX wieku francuski badacz Jean-Francois Champollion odtworzył wymowę znaków i strukturę zapisu wykorzystując m.in. tekst na tzw. kamieniu z Rosetty.
O religii starożytnego Egiptu opublikował swój artykuł Mirosław Barwnik4, natomiast Iwona Gosik-Kapelińska zebrała utwory literackie, które poruszały temat Egiptu, jego kultury i historii5.
„Kwartalnik Historyczny” został założony w 1887 r. Obecnie wydawany jest przez Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk oraz Polskie Towarzystwo Historyczne. W Bibliotece Pedagogicznej dostępne są roczniki od 1972.
W numerze 3/2022Jacek Jędrysiak analizuje potencjał militarny Królestwa Polskiego w 1819 r. postrzegany przez pruskiego oficera6. Autor poddał analizie list gen. Ludwiga Gustava von Thile I, który dokonał analizy kluczowych elementów potencjału militarnego Królestwa Polskiego. Artykuł Dariusza Jarosza zawiera próbę analizy nieprawidłowości w funkcjonowaniu zakładów mięsnych w Polsce w latach pięćdziesiątych i sześćdziesiątych XX w. 6
Pozostałe czasopisma o tematyce historycznej zostaną zaprezentowane w przyszłym Serwisie Prasowym.
1 M.Korzeniowska : Egipskie zabytki w Warszawie / rozm. D.Milewski, T.Bohun. Mówią Wieki. – 2022, nr 12, s. 6-10
2 P.Nowogórski : Początki polskiej archeologii śródziemnomorskiej. Mówią Wieki. – 2022, nr 12, s. 11-15
3 A.Ćwiek : Mowa bogów. Egipskie hieroglify. Mówią Wieki. – 2022, nr 12, s. 22-27.
4 M.Barwnik : Poszukiwanie nieśmiertelności. Religia starożytnego Egiptu. Mówią Wieki. – 2022, nr 12, s.28-32
5 I. Gosik-Kapelińska : Literacki wizerunek starożytnego Egiptu. Mówią Wieki. – 2022, nr 12, s. 33-37
6 J.Jędrysiak : Potencjał militarny Królestwa Polskiego w 1819 r. w oczach pruskiego oficera. Kwartalnik Historyczny. – 2022, nr 3, s. 595-630
7 D.Jarosz. Tam, gdzie zwierzę stawało się mięsem. Sposób traktowania zwierząt, warunki produkcji i nadużycia w zakładach mięsnych w Polsce w latach pięćdziesiątych i sześćdziesiątych XX w. Kwartalnik Historyczny. – 2022, nr 3, s. 631-657
+
Serwis prasowy 3/2022W bieżącym Serwisie Prasowym zostaną omówione czasopisma z zakresu ochrony środowiska. Miesięcznik „Aura” wydawany jest w Wydawnictwie SIGMA-NOT. W Bibliotece Pedagogicznej w Ostrołęce dostępne są roczniki od 1992 r.
Numer 10/2022 „Aury” poświęcony jest lasom. Niepokojący jest fakt, ze od ponad 20 lat nie powstał w Polsce żaden park narodowy. Ten problem podejmuje w swoim artykule Wojciech Kość. Autor stwierdza, że „Główną przeszkodą w tworzeniu nowych parków narodowych są „niezmienione od dwóch dekad przepisy, które uzależniają ich tworzenie od decyzji samorządów, jednocześnie pozostawiając społeczności, które są za, bez wsparcia i realnego wpływu na funkcjonowanie projektowanych parków narodowych”1. Samorządy ponoszące koszty związane z ograniczeniami rozwojowymi, które wynikają z funkcjonowania na ich terenie parków narodowych odczuwają brak wsparcia. Cytowany w artykule prof. Jerzy Szwagrzyk stwierdza „[…] korzyści z utworzenia parku narodowego są wspólne dla całego społeczeństwa, a koszty ponoszą głównie społeczności lokalne”2. Powstanie parku narodowego zmienia lokalną gospodarkę, m.in. następuje redukcja zatrudnienia w niektórych sektorach gospodarki lokalnej, np. w przemyśle drzewnym. Jednak władze gmin, na których terenie funkcjonują parki narodowe są zadowolone z ich obecności i dostrzegają wiele pozytywnych stron z takiej sytuacji, w szczególności rozwój agroturystyki oraz powstanie nowych miejsc pracy3.
Marek Tomaka w artykule „Drwale idą w las” analizuje problem wycinania drzew4. Podczas podróży przez las często widzimy stosy pociętych drzew. Skala tego procederu wzbudza kontrowersje wśród ekologów. Leśnicy odpierają zarzuty i twierdzą, ze powierzchnia lasów w Polsce nie maleje, a wręcz rośnie. Aktywiści z inicjatywy „Lasy i obywatele” stworzyli mapę, na której zaznaczyli tereny, na których lasy będą wycięte. Po wprowadzeniu danych niemal cała mapa zrobiła się czerwona5.
Aldona Zyśk przybliża czytelnikom problem braku wody w lasach, Tomasz Żylicz przypomina eksperyment chorzowski, w wyniku którego znacznie poprawiła się lokalna jakość powietrza6. Działkowców z pewnością zainteresuje artykuł Beaty Michalik na temat inwazyjnej nawłoci kanadyjskiej. Roślina ta wytwarza toksyczne substancje hamujące kiełkowanie, prawidłowy wzrost i rozwój innych gatunków roślin oraz wypiera inne gatunki7.
„Przyroda Polska” jest miesięcznikiem Ligi Ochrony Przyrody. W Bibliotece Pedagogicznej w Ostrołęce dostępne są roczniki od 1993 r. Każdy numer czasopisma zawiera piękne fotografie przyrody ożywionej i nieożywionej. Warto po nie sięgnąć.
W numerze 10/2022 „Przyrody Polskiej” Krzysztof Fronczak podkreśla dobroczynne znaczenie lasu dla gospodarki wodnej8. Wilgotność powietrza w lesie jest od kilku do 10 % wyższa niż poza nim. W październikowym numerze przeczytamy również o jesiennym czyszczeniu budek lęgowych, o łosiach, kuropatwach, orzechówce zwyczajnej. W dodatku pt. „Natura i Zdrowie” czytelnicy znajdą interesujące artykuły o zdrowotnych właściwościach orzechów włoskich, czystka, naparu z kory wierzby.
1 W.Kość : Od ponad 20 lat nie powstał w Polsce żaden park narodowy. Aura. – 2022, nr 10, s. 6-7.
2 Tamże, s. 6.
3 Tamże, s. 7.
4 M.Tomaka : Drwale idą w las. Aura. – 2022, nr 10, s. 8-9.
5 Tamże, s. 8.
6 A. Żyśk : Mała retencja w lasach. Aura. – 2022, nr 10, s. 10-11; T.Żylicz : Eksperyment chorzowski. Aura. – 2022, nr 10, s. 18-19.
7 B.Kruszka : Uwaga na tę żółtą roślinę. – 2022, nr 10, s.24
8 K.Fronczak : Ważna mała retencja. – Przyroda Polska. – 2022, nr 10, s. 4-5.
+
Serwis prasowy 2/2022W bieżącym numerze Serwisu zaprezentowano czasopisma literackie o charakterze naukowym i fachowym.
„Pamiętnik Literacki” zajmuje czołowe miejsce w środowisku krytyków i badaczy literatury. W Bibliotece Pedagogicznej w Ostrołęce dostępne są roczniki z lat 1979-2022. Na stronie internetowej czasopisma czytamy „Pamiętnik Literacki” – kwartalnik naukowy, poświęcony historii literatury polskiej oraz zagadnieniom z zakresu krytyki literackiej i teorii literatury – jest najwyżej cenionym i najstarszym czasopismem polonistycznym. Powstał w roku 1902 jako kontynuacja „Pamiętnika Towarzystwa Literackiego im. Adama Mickiewicza” (wychodzącego we Lwowie w latach 1887–1898). Do roku 1939 ukazywał się we Lwowie, publikowany przez Wydawnictwo Ossolineum, następnie, w latach 1946–1950, w Warszawie, a od 1950 – we Wrocławiu. Do roku 1950 był organem Towarzystwa Literackiego im. Adama Mickiewicza, w 1952 stał się organem Instytutu Badań Literackich PAN (w latach 1950–1951 wspólnie wydano 2 roczniki: XLI i XLII). Od początku roku 2003 publikowany jest przez Wydawnictwo Instytutu Badań Literackich PAN, obecnie we współpracy z Towarzystwem Literackim im. Adama Mickiewicza (od roku 2014)”1.
W numerze 1/2022 „Pamiętnika Literackiego” opublikowano teksty referatów przygotowane na przełomie 2019 i 2020 r. w związku z mającym odbyć się wówczas Zjazdem Polonistów na Uniwersytecie Warszawskim, a który nie odbył sie ze względu na pandemię.
Tomasz Majewski podejmuje problem przyszłości uniwersytetów2. Konkluzja autora artykułu brzmi: „Może pilniejszym zadaniem niż ciągłe przekazywanie wiedzy jest „przechwycenie infrastruktury cyfrowej” na użytek infrastruktury racjonalnego myślenia. To także zadanie formowania racjonalnych, uważnych i empatycznych osób w nowej sytuacji kulturowej”3. Maciej Mycielski sięga po tekst Kazimierza Brodzińskiego „O powołaniu i obowiązkach młodzieży akademickiej” z 1826 r.4 Ta historyczna praca zawiera obszerne omówienie problemów dydaktyki akademickiej.
Piotr Pietrych analizuje skalę zmian edytorskich, jakie Tadeusz Różewicz wprowadził do swojego tomu poetyckiego pt.”Niepokój” w połowie lat pięćdziesiątych XX w.5
Czasopismo „Ruch Literacki” zostało założone w 1926 r. przy współudziale Towarzystwa Literackiego im. Adama Mickiewicza. Obecnie wydawcą dwumiesięcznika jest Polska Akademia Nauk oddział w Krakowie oraz Wydział Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego. W Bibliotece Pedagogicznej w Ostrołęce dostępne są roczniki z lat 1980-2021.
W numerze 5/2021 „Ruchu Literackiego” Iwona Puchalska proponuje spojrzenie na aktywne relacje Chopina z literaturą6. Autorka podkreśla, że za czasów Chopina znajomość rysunku i muzyki mieściła się w ówczesnym kanonie podstawowego wykształcenia. Umiejętność składania wierszy była natomiast częstym elementem edukacji towarzyskiej. Pierwsze zachowane teksty pisane przez Fryderyka Chopina to wierszyki i rymowane życzenia. Nie jest to twórczość wysokich lotów. Z czasem okolicznościowe wiersze kompozytora stawały się coraz bardziej przemyślane. „Wiersze ulotne, tworzone przez Fryderyka lub do niego adresowane, oprócz tego, że są źródłem wiedzy o młodości kompozytora, o jego zapleczu literackim, demonstrują także niejako użytkową funkcję dziewiętnastowiecznej poezji […]7.
Kacper Kutrzeba analizuje w artykule pt.„Genezis z Ducha”, czyli o podmiotowości i naturze u Juliusza Słowackiego” fundamenty dyskursu genezyjskiego8. Autor chciał pokazać, że Słowacki daleki jest od apoteozy idei nirwanicznego stanu niezróżnicowania, sygnowanego absolutem natury.
Poza tym Iwona Boruszkowska pisze o „S.O.S.” Jalu Kurka, a Tadeusz Budrewicz wprowadza nowe korekty bibliograficzne do twórczości Marii Konopnickiej9.
1 Pamiętnik Literacki http://pamietnik-literacki.pl/pl/historia/ [data dostępu :23.05.2022].
2 T.Majewski : Przeciw racjonalizacji niemocy. Uniwersytet – scenariusze przyszłości. Pamiętnik Literacki. – 2022, nr 1, s. 21-31.
3 Tamże, s. 31.
4 M.Mycielski : „O powołaniu i obowiązkach młodzieży akademickiej”. Kazimierz Brodziński w obronie uniwersytetu. Pamiętnik Literacki. – 2022, nr 1, s. 61-79.
5 P.Pietrych : Przepisywanie Różewicza (w połowie lat pięćdziesiątych XX wieku). Pamiętnik Literacki. – 2022, nr 1, s. 101-115.
6 I. Puchalska : Fryderyk Chopin w kręgu poezji ulotnej i okolicznościowej. Ruch Literacki. – 2021, nr 5, s. 657-677.
7 Tamże, s. 675.
8 K.Kutrzeba : .”Genezis z Ducha”, czyli o podmiotowości i naturze u Juliusza Słowackiego. Ruch Literacki. – 2022, nr 5, s. 631-656.
9 I.Boruszkowska : „S.O.S.” Jalu Kurka jako powieść katastroficzna. Ruch Literacki. – 2021, nr 5, s. 703-720; T.Budrewicz : Konopnicka – kwiaty, wystawy, reportaże. (Uzupełnienia bibliograficzne i tematyczne). Ruch Literacki. – 2021, nr 5, s. 723-736.
+
Serwis prasowy 1/2022W bieżącym Serwisie Prasowym zostaną zaprezentowane czasopisma przeznaczone dla nauczycieli przedszkoli i nauczania początkowego.
Miesięcznik „Wychowanie w Przedszkolu” jest od lat nieocenionym źródłem inspiracji dla nauczycieli. W Bibliotece Pedagogicznej w Ostrołęce dostępne są roczniki 1974-2022.
W numerze 1/2022 Lidia Kołodziejska pisze o potrzebie kształtowania odmienności już w przedszkolu1. Coraz częściej dzieci spotykają w swojej grupie rówieśników z różnych grup etnicznych czy innych religii. Wzbudza to w dzieciach ciekawość, ale może również rodzić dystans a nawet odrzucenie. Dlatego warto kształtować w dzieciach tolerancję, wrażliwość na „inność”. Autorka opisuje etapy nauki wrażliwości na odmienność oraz podpowiada jakie kroki należ podjąć aby wdrożyć dzieci do akceptacji niepełnosprawnego rówieśnika w grupie przedszkolnej. Lidia Kołodziejska podkreśla, że rozmowa jest jedną z najskuteczniejszych metod nauki tolerancji. Autorka proponuje scenariusze zajęć w tym obszarze.
Beata Kozłowska zachęca do realizacji projektu badawczego nt. oczyszczania wody2. Autorka opisuje poszczególne etapy projektu, działania badawcze oraz ciekawostki o wodzie. Interesujący artykuł na temat zajęć muzycznych w przedszkolu opublikowała Katarzyna Forecka-Waśko3. Autorka odwołuje się do podstawy programowej, która obliguje nauczycieli do realizacji dwóch głównych aktywności muzycznych – śpiewu i słuchania muzyki.
Pomocny w treningu umiejętności interpersonalnych będzie artykuł Moniki Litwinow – Cieślewicz4. Autorka prezentuje ćwiczenia i zabawy ułatwiające rozwój komunikacji interpersonalnej.
Miesięcznik „Życie Szkoły” jest czasopismem przeznaczonym dla nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej. W Bibliotece Pedagogicznej dostępne są roczniki 1963-2022.
W numerze 1/2022 „Życia Szkoły” poruszane jest zagadnienie umiejętności czytania. Dorota Zając w swoim artykule zamieszcza propozycje zachęcania dzieci do czytania książek5. Autorka wymienia najważniejsze zalety czytania wpływające na rozwój osobowości dzieci, charakteryzuje etapy nauki czytania oraz zamieszcza propozycje promowania książek w szkole. Justyna Kapuścińska-Kozakiewicz podejmuje temat współczesnych uzależnień wśród dzieci6. Autorka wyjaśnia jakie mogą być przyczyny uzależnienia od internetu. W dalszej części artykułu przybliża uzależnienie do telefonu, nazywane fonoholizmem oraz podpowiada jakie działania warto podjąć, aby zadziałać profilaktycznie.
Jak wspierać ucznia zdolnego wyjaśnia Małgorzata Łoskot7. Autorka charakteryzuje ucznia zdolnego i przytacza stereotypowe opinie na jego temat. Opisuje sześć typów uczniów zdolnych oraz zachęca do współpracy z pedagogiem szkolnym w tym obszarze.
Adriana Kloskowska w swoim artykule podpowiada jak aktywizować mózg, aby pomóc uczniom w nauce8.
Półrocznik „Edukacja Wczesnoszkolna – Zeszyty Kieleckie” prenumerowany jest w Bibliotece Pedagogicznej od 1986. Wcześniej periodyk ukazywał się jako kwartalnik. W numerze 1 2021/2022 „Edukacji Wczesnoszkolnej” czytelnicy przeczytają artykuły o myśleniu krytycznym w klasach młodszych. Dorota Szumna uzasadnia w swoim artykule, dlaczego myślenie jest ważne we współczesnym świecie jako kompetencja przyszłości i postawa współczesnego człowieka9. W tekście Katarzyny Pluty czytelnicy znajdą praktyczne wskazówki, jak rozwijać samodzielne myślenie uczniów10. W artykule pt.”Jak audiodeskrypcja malarstwa może wspierać myślenie krytyczne u dzieci niewidomych z klas I-III” Beata Jerzakowa opisuje, w jaki sposób technika werbalnego przedstawiania sztuki wizualnej osobom niewidomym i niedowidzącym staje się szansą na to, aby stawały się aktywnymi uczestnikami życia kulturalnego11.
1 Kołodziejska L. : Akceptacja odmienności. Wychowanie w Przedszkolu. – 2022, nr 1, s. 6-10
2 Kozłowska B.: Projekt „Oczyszczanie wody”. Wychowanie w Przedszkolu. – 2022, nr 1, s. 26-32.
3 Forecka-Waśko K.: Muzyczne remanenty, czyli jak uczyć dzieci wrażliwości na muzykę w przedszkolu. Wychowanie w Przedszkolu. – 2022, nr 1, s. 52-54
4 Litwinow-Cieślewicz M. : Komunikacja interpersonalna – czwarte zajęcia treningu umiejętności społecznych z bajką terapeutyczną. Wychowanie w Przedszkolu. – 2022, nr 1, s. 38-44
5 Zając D.: Sztuka czytania. Jak zachęcić dzieci do czytania książek? Życie Szkoły. – 2022, nr 1, s. 4-9
6 Kapuścińska-Kozakiewicz J.: Uzależnienia współczesnego świata. Jak chronić przed nimi uczniów? Życie Szkoły. – 2022, nr 1, s.14-17
7 Łoskot M.: Uczeń zdolny. Jak wspierać jego rozwój i talenty? Życie Szkoły. – 2022, nr 1, s. 22-26
8 Kloskowska A.: Jak aktywizować mózg do nauki. Życie Szkoły. – 2022, nr 1, s.1, s. 34-38
9 Szumna D.: Miejsce myślenia krytycznego we wczesnej edukacji dziecka. Edukacja Wczesnoszkolna. – 2021/2022, nr 1, s. 9-32
10 Pluta K.: Problemowe zadania edukacyjne rozwijające myślenie krytyczne dzieci w wieku wczesnoszkolnym. Edukacja Wczesnoszkolna. – 2021/2022, nr 1, s.65-83
11 Jerzakowa B.: Jak audiodeskrypcja malarstwa może wspierać myślenie krytyczne u dzieci niewidomych z klas I-III. Edukacja Wczesnoszkolna. – 2021/2022, nr 1, s. 127-141