Serwisy archiwalne
Miesięcznik „Remedium” jest periodykiem poświęconym profilaktyce i promocji zdrowia psychicznego. Głównym tematem numeru 1/2024 jest coraz bardziej powszechny problem samotności. Redaktor naczelna czasopisma stwierdza, że „postęp technologiczny, globalizacja i rozwój środków łączności internetowej paradoksalnie nie przekładają się na rozwiązanie problemu izolacji emocjonalnej, a wręcz przeciwnie – pogłębiają poczucie izolacji i osamotnienia”.1.
Katarzyna Bocheńska-Włostowska proponuje scenariusz do wykorzystania na zajęciach z nastolatkami nt. „Samotność w epoce połączeń”2. To właśnie w wieku 13-16 lat nastolatek zaczyna rozumieć pojęcia abstrakcyjne, takie jak śmierć, miłość, życie, kosmos – ale jego system emocjonalny i baza doświadczeń nie pozwalają mu jeszcze dobrze sobie z tym radzić. Zaczyna dostrzegać, że rodzice nie są idealni, mają wady, popełniają błędy. Nastolatkowie separują się od rodziców i szukają afiliacji w grupie rówieśników.
Małgorzata Szewczyk proponuje scenariusz opracowany z myślą o uczniach klas IV oraz VIII. To właśnie oni stają przed nowymi wyzwaniami – nauka w klasie czwartej – nowe przedmioty, nowi nauczyciele oraz nauka w szkole średniej, a wcześniej sprawdzian w klasie ósmej, wybór szkoły.
Marta Glinka w swoim artykule przybliża czytelnikom problem rozwoju wyobraźni przestrzennej u dzieci3. Autorka opierając się na badaniach analizuje jak płeć w dzieci wpływa na różnice w wyobraźni przestrzennej. ”Badacze podkreślają, iż różnice w wykonywaniu zadań przestrzennych mogą wynikać z uwarunkowań biologiczno-genetycznych, przede wszystkim z poziomu testosteronu w okresie prenatalnym i w późniejszym czasie”4.
Agata Sierota porusza istotne zagadnienie – związku między używaniem substancji psychoaktywnych przez dzieci i młodzież a postawami rodziców5. „To, czy rodzice używają środków psychoaktywnych i w jaki sposób, staje się wzorcem dla dziecka. Gdy rodzic stosuje w celu poprawy nastroju czy usunięcia zmęczenia, dziecko w przyszłości może robić podobnie. Wyniki badań, dotyczące powiązań spożywania alkoholu przez rodziców z używaniem ich przez dziecko wskazują, że im bardziej ryzykowne jest picie rodziców, tym nastolatki częściej sięgają po alkohol”6.
„Głos Pedagogiczny” jest czasopismem dla pedagogów i psychologów szkolnych, pedagogów specjalnych, wychowawców. W podwójnym numerze lutowo-marcowym tematem przewodnim jest kryzys psychologiczny doświadczany przez dzieci i młodzież, przez uczniów z pokolenia płatków śniegu, czyli mającym większą wrażliwość niż wcześniejsze pokolenia. Małgorzata Łoskot w artykule „Dostrzec uczniów z pokolenia płatów śniegu” podpowiada jakie są zasady otwartej, zdrowej i bezpiecznej komunikacji oraz zasady pierwszej pomocy emocjonalnej7. Apeluje również o ich przestrzeganie. Trudny i ważny temat jest przedmiotem zainteresowania Marleny Stradomskiej8.Autorka w artykule pt. ”Próba samobójcza – zadania pedagoga szkolnego w różnych sytuacjach kryzysowych oraz procedury postępowania” przypomina gdzie dzieci i młodzież znajdujący się w kryzysie znajdą pomoc. Jaka jest rola szkoły w zapobieganiu próbom samobójczym wśród dzieci i młodzieży, w jaki sposób stworzyć szkolny zespół reagowania kryzysowego, jakie są role i obowiązki grona pedagogicznego w zapobieganiu zachowaniom autodestruktywnym dzieci i młodzieży. Istotne informacje czytelnicy znajdą w artykule pt. ”Co zrobić w sytuacji sprzedawania substancji nielegalnych w szkole?”9.
_______________________________
1 P.Guevara-Woźniak : Od redakcji. Remedium, 2024, nr 1, s. 1.
2 K.Bochńska-Włostowska : Scenariusz: Samotność w epoce połączeń. Remedium, 2024, nr 1, s. 5-7.
3 M.Glinka : Problem rozwoju wyobraźni przestrzennej u dzieci. Remedium, 2024, nr 1, s.11-13.
4 Tamże, s. 11.
5 Używanie substancji psychoaktywnych a postawy rodziców. Remedium, 2024, nr 1, s. 18-20.
6 Tamże, s. 18.
7 M.Łoskot : Dostrzec uczniów z pokolenia płatków śniegu. Głos Pedagogiczny, 2024, nr 2/3, s. 5-9.
8 M.Stradomska : Próba samobójcza – zadania pedagoga szkolnego w różnych sytuacjach kryzysowych oraz procedury postępowania. Remedium, 2024, nr 1, s. 14-18.
9 M.Stradomska : Co zrobić w sytuacji sprzedawania substancji nielegalnych w szkole? Remedium, 2024, nr 1, s. 25-31.
W bieżący Serwisie Prasowym polecam lekturę kwartalnika „Guliwer”. Jest to periodyk o książce dla dziecka wydawany przez Wydawnictwo Naukowe „Śląsk”.
W numerze 1/2023 Jan Dobrzycki poświęcił swój artykuł postaci Pana Samochodzika i jego pojazdowi1. Autor wspomina swoją młodzieńczą fascynację odważnym Panem Tomaszem. „ [Nienacki] stworzył więc superbohatera na miarę PRL-u, wyposażając go dodatkowo w niezwykły pojazd2. W powieściach tego cyklu znajdziemy pochwałę domowego majsterkowania i zachętę do konstruowania pojazdów metodą chałupniczą.
Anna Babula w swoim artykule przybliża książki, które w konkursie organizowanym w latach 2009-2017 przez Muzeum Książki Dziecięcej Biblioteki Publicznej m.st.Warszawy otrzymały nagrodę główną. Były to m.in.: „Powiem Julce” Krystyny Siesickiej (2008), „Pamiętnik Blumki” Iwony Chmielewskiej (2011), „ Tuczarnia motyli” Marcina Szczygła (2014), „Lato na Rodos” Katarzyny Ryrych (2020)3. W numerze 1/2023 opublikowano również wspomnienia Zofii Staneckiej. Pisarka opisała jak rodziła się jej miłość do książek w dzieciństwie, podkreśliła rolę jej rodziców w tym procesie oraz podzieliła się swoimi doświadczeniami w jaki sposób zachęcała do czytania swoje dzieci4.
W numerze 2/2023 „Guliwera” Anna Babula poświęciła swój artykuł twórczości Pawła Beręsewicza, którego autorka ceni m.in. za wspaniałe poczucie humoru5. „Komizm w utworze literackim pełni wiele funkcji. Podstawową jest dostarczenie rozrywki, sprawienie, że czytelnik odpręży się i uśmiechnie, ale nie mniej ważne są inne funkcje: wychowawcza, poznawcza i terapeutyczna. Bez wątpienia komizm w twórczości Pawła Beręsewicza spełnia wszystkie stawiane przed nim oczekiwania. Humor w zaprezentowanych utworach jest pogodny, życzliwy i serdeczny, uczy umiejętności dostrzegania dobrych stron życia i rozwiazywania problemów, jest sposobem poznawania świata, rozwija wyobraźnię, zmniejsza lęki”6. O swojej drodze czytelnika a następnie pisarki/pisarza opowiadają w wywiadach Barbara Wicher, Katarzyna Wicher i Marcin Szczygielski7.
_______________________________
1 J.Dobrzycki : O wehikule Pana Samochodzika (i samym bohaterze) słów kilka. Guliwer. – 2023, nr 1, s. 8-16.
2 Tamże, s. 12.
3 A.Babula : Lista Skarbów Muzeum Książki Dziecięcej. Guliwer. – 2023, nr 1, s.16-29.
4 Z.Stanecka : Czytanie jak oddychanie. Guliwer. – 2023, nr 1, s. 30-35.
5 A.Babula : Jak rozśmieszyć dzieci. (O twórczości Pawła Beręsewicza). Guliwer. – 2023, nr 2, s.8-17.
6 Tamże, s. 16.
7 B.Wicher : Książki niczym ogrody. Guliwer. – 2023, nr 2, s.28-33; „Nie będę drugą Rowling. Będę pierwszą Ryrych!” : z Katarzyną Ryrych rozmawia Irmina Młynarczyk. Guliwer. – 2023, nr 2, s. 34-41; „Książki, których nie mogłoby nie być” : z Marcinem Szczygielskim rozmawia Irmina Młynarczyk. Guliwer. – 2023, nr 2, s. 41-47
W bieżącym Serwisie Prasowym polecam miesięcznik „Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze”. Wydawcą czasopisma jest Akademia Pedagogiki Specjalnej.
W numerze 6/2024 Magdalena Zając i Renata Jakubowska podjęły temat kształcenia dzieci i młodzieży ze spektrum autyzmu[1]. Autorki wyjaśniają w jaki sposób określana jest ścieżka kształcenia dziecka. Do tego potrzebne jest uzyskanie orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego, które wydaje zespół orzekający funkcjonujący w poradni psychologiczno-pedagogicznej. „Dla każdego ucznia z orzeczeniem szkoła powinna powołać koordynowany przez wychowawcę zespół, w skład którego wchodzą wszyscy nauczyciele uczący dziecko, specjaliści oraz rodzice ucznia. Zespół ten, na podstawie orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego, opracowuje wielospecjalistyczną ocenę poziomu funkcjonowania ucznia, a następnie indywidualny program edukacyjno-terapeutyczny”2. Autorki przyznają, że różnie definiowany jest autyzm w różnych systemach klasyfikacyjnych. „Dla efektywnego wprowadzania na rynek pracy osób z zaburzeniami ze spektrum autyzmu istotne jest szkolenie pracodawców, wzmacnianie ich w sposób merytoryczny i ciągły. Tworzenie stanowiska pracy dla osoby z ASD wymaga uwzględnienia potencjału, ale także wzięcia pod uwagę specyficznych potrzeb i możliwości tej osoby, np. sensorycznych czy akustycznych”3.
Angelika Kleszczewska-Albińska i Krystian Ptak swój artykuł poświęcają syndromowi Fomo czyli obawą przed utratą ważnej informacji oraz lękowi przed tym, co może nas ominąć4. Jest to niepokój o charakterze społecznym „[…] o niedostateczne zaangażowanie w wybieranie nowych opcji czy nie dość aktywne uczestnictwo w szeroko rozumianym życiu towarzyskim”5. Autorki omówiły symptomy FOMO, zagrożenie FOMO wśród nastolatków, działania profilaktyczno-interwencyjne oraz formy pracy terapeutycznej z osobami doświadczającymi FOMO. Autorki stwierdziły, że „Nie ma aktualnie jednej rekomendowanej, przebadanej empirycznie i efektywnej metody pracy z FOMO. Biorąc pod uwagę specyfikę FOMO, uzasadnione wydaje się podejmowanie wielowymiarowych działań profilaktycznych uwzględniających zarówno pracę indywidualną, jak i grupową oraz wsparciową”6.
W numerze 7/2024 „Problemów Opiekuńczo-Wychowawczych” Emilia Wołyniec-Kurkowska podejmuje problem ryzykownych zachowań seksualnych nastolatków w przestrzeni wirtualnej7. Autorka przytacza Teorię Zachowań Problemowych autorstwa Richarda i Shirley Jessorów oraz charakteryzuje seksualność człowieka w aspekcie rozwojowym. Jednym ze sposobów zapobiegania zaburzeniom rozwoju psychospołecznego i psychoseksualnego młodzieży jest zdaniem Emilii Wołyniec-Kurkowskiej „[…] odpowiednio prowadzona profilaktyka, edukacja oraz często pomijane w praktyce edukacyjnej wyznaczanie granic w wychowaniu”8. W numerze 7/2024 „Problemów Opiekuńczo-Wychowawczych” opublikowano bajkę profilaktyczną autorstwa Agnieszki Rybskiej9. Utwór ten można wykorzystać w profilaktyce uzależnienia od Internetu.
_______________________________
1 M.Zając, R.Jakubowska : Kształcenie dzieci i młodzieży z zaburzeniami ze spectrum autyzmu – w kierunku nowego modelu edukacji. Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze. – 2023, nr 6, s. 22-38
2 Tamże, s. 24.
3 Tamże, s. 36.
4 A.Kleszczewska-Albińska, K.Ptak : Syndrom Fomo w grupie adolescentów – zagrożenia i profilaktyka : przegląd teoretyczny. Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze. – 2023, nr 6, s. 51-65
5 Tamże, s. 51.
6 Tamże, s.61.
7 E. Wołyniec-Kurkowska: Zjawisko ryzykownych zachowań seksualnych adolescentów w przestrzeni wirtualnej wynikających z cyfryzacji świata dzieci i młodzieży. Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze. – 2023, nr 7, s.3-12
8 Tamże, s. 10.
9 L.Wawryk, K.Tuzimek, A.Rybska : „Pajęcza sieć” – bajka w profilaktyce uzależnienia od Internetu. Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze. – 2023, nr 7, s. 38-48.
Czasopismo „Niebieska Linia” poświęcone jest problematyce przemocy. Wydawcą jest Instytut Psychologii Zdrowia.
Zachęcam do przeczytania artykułów z numer 5/2024. Jednym z nich jest artykuł Ireny Pospiszyl na temat Syndromu Atlasa1. Syndrom ten może rozwinąć się u osób, które przeżyły doświadczenie urazowe ale udało się im je pokonać. „Istotą syndromu Atlasa jest nadmierne poczucie kontroli obserwowane u osób po opanowaniu wspomnianych wyżej trudności i przekonanie, że tylko one same są w stanie zapanować nad wszelkimi problemami, także tymi, które dotyczą ich bliskich albo też ich klientów/pacjentów”2. Autorka opisuje mechanizm działania syndromu Atlasa oraz niedocenianie „nałogowych pomagaczy” przez obdarowywanych. „Osoba z rozwiniętym syndromem Atlasa jest pełna przeciwieństw zarówno w postrzeganiu rzeczywistości , która ją otacza, jak i reagowaniu na nią. Jest samodzielna, sprawna i zorganizowana, a jednocześnie kompulsywnie uzależniona od innych”3.
Arleta Balcerek w swoim artykule zastanawia się, czy dbałość o siebie jest naszym prawem czy luksusem?4 Dotyczy to szczególnie osób pracujących w zawodach polegających na niesieniu pomocy i wsparcia innym. Autorka charakteryzuje czynniki utrudniające troskę i dbałość o swój dobrostan oraz podpowiada jakie różne formy dbania o siebie można zastosować.
Realizacja procedury „Niebieskie Karty” oraz sporządzanie odpowiedniej dokumentacji jest tematem artykułu Michała Lewoca5.
Miesięcznik „Remedium” poświęcony jest profilaktyce problemowej i promocji zdrowia psychicznego. W numerze 10/2024 Katarzyna Bocheńska-Włostowska rozmawia z Michałem Jasieńskim na temat krytycznego myślenia w procesie oceniania drugiego człowieka6. Małgorzata Szewczyk poświęca swój artykuł przyczynom braku koncentracji uwagi7. Autorka wyjaśnia czym jest koncentracja, jakie są objawy i symptomy braku koncentracji. Wymienia również i charakteryzuje przyczyny braku koncentracji u dziecka. Obawami rodziców adopcyjnych zajmuje się w swoim artykule Katarzyna Kwiatkowska8.
_______________________________
1 I.Pospiszyl : Syndrom Atlasa : jak nie wpaść w pułapkę pomagania? Niebieska Linia. – 2024, nr 5, s. 1-3
2 Tamże, s. 2.
3 Tamże, s. 3.
4 A.Balcerek : Dbanie o siebie – luksus czy prawo każdego z nas? Niebieska Linia. – 2024, nr 5, s. 4-6
5 M.Lewoc : Dokumentacja procedury „Niebieskie Karty” w postępowaniach sądowych. Przewodnik dla grup diagnostyczno-pomocowych. Niebieska Linia. – 2024, nr 5, s.19-21
6 K.Bocheńska-Włostowska : Krytyczne myślenie w procesie oceniania drugiego człowieka. Remedium. – 2024, nr 10, s. 4-5
7 M.Szewczyk : Przyczyny braku koncentracji uwagi. Remedium. – 2024, nr 10, s. 20-23
8 K.Kwiatkowska : Obawy rodziców adopcyjnych. Remedium. – 2024, nr 10, s. 26-28
